18-10-2012 
Przed kilkoma miesiącami Pani Małgorzata Piekarska, Dyrektor Biblioteki Miejskiej w Jaśle, po zajrzeniu na mojego bloga, postawiła mnie przed faktem dokonanym. Musisz – powiedziała – musisz materiały, które gromadzisz pokazać szerszej publiczności. (Bo niby są ciekawe). Zrobisz u nas wystawę. Jak powiedziała, tak też się stało. Wkrótce otwarcie, na które serdecznie wszystkich zapraszam. A temat zupełnie nietypowy.
Zazwyczaj w związku ze Świętem Niepodległości mówi się o Wojsku Polskim. O Policji niemal wcale. Uważam, że warto wzbogacić obchody Święta Niepodległości o „policyjny” aspekt. Zresztą – o tym się niemal nie wspomina – przed wojną często policjanci nazywani byli „żołnierzami Policji”, a od lat 30. właśnie 11 listopada obchodzony był jako dzień policyjnego święta.
Tematyka Policji była przez lata ukazywana bardzo jednostronnie, negatywny był obraz funkcjonariusza w granatowym mundurze. Tymczasem zdecydowana większość policjantów pięknie zapisała się w dziejach naszego kraju. Dość wspomnieć, że to umundurowani „stróże prawa” zaprowadzali porządek w czasie jesiennego przełomu 1918 r., walczyli z bolszewikami podczas wojny 1920 r., byli żołnierzami Września 1939 r., budowali Polskie Państwo Podziemne podczas okupacji hitlerowskiej. W czasie 20-lecia międzywojennego toczyli nieustanną walkę na „froncie wewnętrznym”, a ich głównym wrogiem byli komuniści.
Podczas wystawy zaprezentowane zostaną fotografie, książki i dokumenty dotyczące trzech formacji policyjnych. Pierwsza z nich to Żandarmeria, która dbała o bezpieczeństwo w Małopolsce w pierwszych dwóch latach niepodległości. Druga, to jej następczyni: Policja Państwowa II Rzeczypospolitej. Trzecia – Policja Polska, formacja utworzona przez Niemców, do której „pod groźbą najwyższej kary” wezwani zostali wszyscy byli funkcjonariusze przedwojennej Policji. Materiały w dużym stopniu odnosić się będą do Ziemi Jasielskiej.
Działania Policji na rzecz niepodległości Polski staramy się zaprezentować przez pryzmat losów zwykłych funkcjonariuszy, którzy tutaj, w Jaśle i powiecie jasielskim, pełnili służbę. Przedstawimy m.in. Aleksandra Mostrańskiego, który budował pion policji śledczej w Jaśle, późniejszego Komendanta Straży Miejskiej. Wspomnimy o komendancie powiatowym Ludwiku Drożańskim, który jako „granatowy policjant” budował siatkę konspiracyjną ZWZ-AK w Krakowie, zamordowanym przez Gestapo w Krakowie. Zostanie przypomniana postać Józefa Laski, dzięki któremu m.in. przeżył wojnę wybitny jaślanin, światowej sławy matematyk Hugo Steinhaus. Przybliżona będzie też osoba Franciszka Żołędzia, mieszkańca Dębowca, który gnany przez Sowietów na Wschód, do łagrów, uciekł z niewoli.
Wystawa wzbogacona zostanie w biogramy kilkunastu policjantów z Ziemi Jasielskiej, którzy zostali zamordowani na Wschodzie. Biogramy opracowane zostały przez Muzeum Regionalne w Jaśle. Ich autorem jest Kustosz Muzeum, Pan Mariusz Świątek
Otwarcie wystawy w piątek, 26 października o godz. 17:00, w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Jaśle (budynek JDK). W programie przewidziane są dwa krótkie wystąpienia. Najpierw Pan Kamil Ruszała, student historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, scharakteryzuje sytuację w naszym powiecie w 1918 r., w kontekście odradzania się polskiej państwowości. Potem w kilku zdaniach postaram się ukazać te aspekty policyjnej służby, które służyły Polsce Niepodległej oraz pokrótce omówić zaprezentowane na wystawie materiały.
Jeszcze raz serdecznie zapraszam.
Najnowsze komentarze