Witaj Gościu

Cześć

Cieszę się, że do mnie zajrzałeś. Co to za stronka? Ujrzała światło dzienne latem 2010 r., chyba po prostu z potrzeby pisania. Wrzucam tu teksty przeróżne. Czasem coś urodzi się w danej chwili, to znowu pokażę efekt wielomiesięcznej pracy, gromadzenia różnych informacji, których szukam w książkach, archiwaliach, Internecie… Najczęściej dotyczą historii formacji stojących na straży bezpieczeństwa i porządku publicznego, ale też dziejów mojej Małej Ojczyzny - miejsca, w którym łączą się trzy rzeki: Wisłoka, Jasiołka i Ropa. To malownicze bardzo, wyjątkowe pod wieloma względami, Jasielskie.

Poziom prac jest różny. Mają one głównie charakter popularyzatorski. Jednak – chciałbym to podkreślić, Szanowny Czytelniku - że moją ambicją jest być jak najbliżej prawdy.

Nie bądź rozczarowany, jeśli okaże się, że linki przekierowujące do innych tekstów nie będą działać. Skorzystaj wtedy z wyszukiwarki,a tekst łatwo znajdziesz. Linki nie działają z tego powodu, że to już trzecia odsłona tego bloga, w innym kawałku internetowej przestrzeni. Poprzednie strony po atakach spamowych musiały być wygaszane.

Ostatnie i polecane

Pierwsze kadry jasielskiej Policji

Stowarzyszenie Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego przygotowuje wydanie kolejnego tomu „Rocznika Jasielskiego”. To było głównym powodem niewielkiej liczby publikacji na tym blogu w ostatnich tygodniach. Czas ten poświęciłem właśnie napisaniu artykułu do „Rocznika”. Podjąłem w nim temat powstania i organizacji Powiatowej Komendy Policji Państwowej w Jaśle w latach 1919-1920.  Myślę, że sprawa ciekawa, publikacji o przedwojennej Policji na poziomie powiatowym jest bardzo niewiele. Jasło będzie taką mieć. Przedstawiam fragment artykułu, w którym staram się scharakteryzować pierwsze kadry jasielskiej komendy.

W składzie kadrowym jasielskiej komendy można wyodrębnić dwie charakterystyczne grupy funkcjonariuszy, których doświadczenie nosiło kilka cech podobieństwa. Pierwsza z nich to osoby o najbogatszym doświadczeniu, którzy po służbie wojskowej w armii Austro-Węgier, jeszcze przed wojną wstąpili do Cesarsko-Królewskiej Żandarmerii i pełnili w niej służbę nawet kilkanaście lat. Po nastaniu niepodległości wstąpili do polskich formacji porządkowych nadal zajmując się ochroną bezpieczeństwa i porządku publicznego. Policjanci ci mieli odpowiednie fachowe przygotowanie do wykonywania służby bezpieczeństwa. To oni stanowili trzon kadry Powiatowej Komendy Policji Państwowej w Jaśle. Byłym żandarmem był komendant powiatowy i jego zastępca jak też wszyscy funkcjonariusze, którzy pełnili funkcję komendantów posterunków Żandarmerii, a po 1 grudnia – Policji Państwowej w powiecie jasielskim.Na 85 wszystkich policjantów, funkcjonariuszy z podobnym przebiegiem służby było co najmniej 21. Ten zespół zapewniał stosunkowo wysoki poziom realizacji zadań służbowych.Drugą charakterystyczną grupę stanowili funkcjonariusze najmłodsi. Byli to mężczyźni wywodzący się ze straży obywatelskich powstałych w pierwszych dniach niepodległości, którzy w większości przeszli rekrutację w styczniu i lutym 1919 r. Mieli oni za sobą przeszkolenie w szkole Żandarmerii w Krakowie oraz pewne doświadczenie w służbie patrolowej. Byli to młodzi ludzie w przedziale wieku od 20 do 25 lat (kolejno według roczników 1896-3, 1897-7, 1898 -7, 1899-5, 1900 – 4). Wszyscy młodzi funkcjonariusze byli stanu wolnego, wyznania rzymskokatolickiego.W zestawieniu sporządzonym przez powiatowego komendanta w lutym 1920 r. tego typu funkcjonariuszy było 25. 12 z nich pochodziło z rodzin zamieszkałych w powiecie jasielskim. Młode pokolenie policjantów miało doświadczenie frontowe. Wszyscy służyli wcześniej w  armii austriackiej, do której byli rekrutowani już w czasie wojny (sierpień 1914 – luty 1918 r.). W czasie działań wojennych przynależeli do rożnych rodzajów broni. Najwięcej z nich przynależało do 57 pułku piechoty (7 osób) oraz w 32 pułku strzelców (6). Byli wśród nich także artylerzyści i strzelcy konni. 13 zakończyło służbę wojskową w stopniu szeregowego, był wśród nich jeden sierżant, jeden plutonowy i czterech kaprali.Wszyscy młodzi policjanci pochodzili z terenu byłego Okręgu Żandarmerii w Tarnowie, obejmującego m.in. dowództwo powiatowe jasielskie.Biorąc pod uwagę stałe miejsce zamieszkania policjantów należy zauważyć, że wśród 25 ujętych w zestawieniu – 12 było  mieszkańcami powiatu jasielskiego , 6 – tarnowskiego, 3- dąbrowskiego (Dąbrowa Tarnowska), 2 – brzeskiego, 1 – strzyżowskiego , 1 – kamienieckiego (Kamionka Strumiłowa, woj. tarnopolskie). Zdecydowana większość byli to mieszkańcy wsi, czterech jedynie podało za miejsca zamieszkania ośrodek miejski (Tarnów). Większość też pochodziła z rodzin chłopskich, rolnik jako zawód ojca wskazało 18 z nich. Czterej pochodzący ze wsi byli synami osób wykonujących zawody pozarolnicze: wiertacza naftowego, leśniczego, stelmacha i budowniczego. Trzech mieszkańców Tarnowa podało zawody pozarolnicze: urzędnik, palacz i majster ciesielski.

Tabela: Mieszkańcy powiatu jasielskiego, którzy wstąpili w szeregi Policji Państwowej w grudniu 1919 r., nie będący uprzednio funkcjonariuszami C.K. Żandarmerii Krajowej.

Imię i nazwisko

Imię ojca, jego zawód, imię i nazwisko panieńskie matki

Stałe miejsce zamieszkania

Rok urodzenia

Od kiedy w armii zaborczej, i jednostka

W Wojsku Polskim

Michał Gryboś Władysław, rolnik i Kunegunda z d. Owsiak Dębowiec 1898 21.04.1916 szeregowy 32 pułku strzelców 22.01.1920
Edward Dranka Jan, wiertacz naftowy i Maria z d. Acela Harklowa 1900 08.02.1918 szeregowy 32 pułku strzelców 07.02.1919
Franciszek Sowiński Wojciech, rolnik i Petronela z d. Stec Harklowa 1899 15.05.1917 szeregowy 57 pułku piechoty 18.02.1919
Henryk Syzdek Józef, rolnik i Maria z d. Barzyk Skołyszyn 1900 06.02.1918 szeregowy 57 pułk piechoty 07.02.1919
Adam Kranc Marcin, rolnik i Józefa z d. Dubiel Bieździadka 1898 12.02.1917 st. żołnierz 49 pułku piechoty 22.12.1919
Kazimierz Jasiński Karol, rolnik i Kunegunda z d. Hańba Tarnowiec 1897 04.05.1915 st. żołnierz 32 pułku strzelców 13.01.1919
Józef Gałuszka Jakub, rolnik i Maria z d. Orzechowicz Potakówka 1896 04.05.1915 szeregowy 13 pułku strzelców 13.01.1919
Stanisław Rakoczy Michał, rolnik i Tekla z d. Nowak Brzyska 1898 12.05.1916 szeregowy 57 pułku piechoty 13.01.1919
Roman Rakoczy Antoni, leśniczy i Apolonia z d. Węgrzyn Brzyska 1898 07.06.1916 szeregowy  5 pułku artylerii 07.02.1919
Walenty Stanula Ignacy, rolnik i Zofia z d. Stec Ołpiny 1897 15.10.1915 szeregowy 32 pułku strzelców 07.02.1919
Wojciech Skałba Adam, rolnik i Maria z d. Piela Harklowa 1900 05.02.1918 szeregowy 57 pułku piechoty 1919 brak bl. danych
Władysław Kabaj Michał, stelmach i Ludwika z d. Figura Szerzyny 1899 18.10.1917 szeregowy 32 pułku strzelców 05.02.1919

 Na zdjęciu policjanci woj. krakowskiego (Jasielskie wchodziło w jego skład) w mundurach nowszych, z lat 30. 

Komentowanie wyłączone.