04-11-2010 
Jak ten sympatyczny gryzoń z kitką mieszka ukryty w swej dziupli, tak w czasach staropolskich żyła szlachta pogranicza. W obronnych zamkach i dworach, w nieustannej obawie napadu. Ostatnio pisałem o wydarzeniach sprzed wieku. Dziś proponuję sięgnąć głębiej, w czasy staropolskie. Oddaję głos w tym temacie najwybitniejszemu poecie polskiego baroku, mieszkańcowi Ziemi Bieckiej – Jegomości Wacławowi Potockiemu. Znakomitemu artyście, ale też ówczesnemu ekspertowi od spraw bezpieczeństwa. Był przecież starostą bieckim i sędzią.
W czasach staropolskich tereny dziś leżące w powiecie jasielskim, w znakomitej większości wchodziły w skład Województwa Krakowskiego, Ziemi Bieckiej (powiatu bieckiego). Jak żyło się w tamtych czasach w tej okolicy? Nie łatwo, często zagrażała inwazja zza granicy, a niemal na co dzień grasujący na tym terenie zbójcy, którzy znajdowali schronienie w górach Beskidu. Wacław Potocki w swej poezji dotyka tych spraw. W następujący sposób scharakteryzował sytuację w opisie zamku w Szymbarku, który wizytował w celach handlowych.
„Pytam o kopy: oni mury, a Tatary.
Wątpię, żeby tu z Krymu po gonty się wlekli;
Gorsza, że kogoś zbójcy dziś tydzień upiekli.
Wolę ja być w kajdanach niż żywcem na rożnie:
A owi: Niewczym trzeba mieszkać tu ostrożnie.
Jako szlachcic powinien, muszkietami kołki,
Bramę podufałymi posadzić pachołki;
W domu rzeczy nic, a sług kilkunastu chować,
Możesz na obie uszy bezpiecznie nocować;
Jeśli zawsze bandolet przy talerzu leży,
W nocy się nikt nie wkradnie, we dnie nie ubieży,
Konie lecie i zimie na stajni i stado.
A gospodarstwo – rzekę? Jednemu być rado:
Albo w pałacu mieszkać, albo w roli gmerać .
Przydam: I jako z dupla wiewiórka wyzierać.”
Tekst z książki „Osobistości i miejsca Ziemi Bieckiej w poezji Wacława Potockiego podstarościego bieckiego”, wyd. Andrzej Śmiech, Gorlice 2007.
Wacław Potocki herbu Szreniawa ( ur. około 1621 w Woli Łużańskiej, zm. w 1696 w Łużnej). Sędzia skarbowy, podstarosta i starosta biecki oraz sędzia grodzki biecki (w latach 1667-1676), podczaszy krakowski (1678-1685), jeden z głównych twórców barokowych w Polsce, poeta, epik, satyryk i moralista. Najważniejszym dziełem epickim Potockiego jest „Transakcja wojny chocimskiej (1670)”. (za Wikipedia.pl)
Zdjęcia:
1) Zamek w Szymbarku zbudowano w I połowie XVI w., to o nim pisał poeta – ze strony www.zamki.res.pl.
2) ze strony: 1.bp.blogspot.com
Najnowsze komentarze