Witaj Gościu

Cześć

Cieszę się, że do mnie zajrzałeś. Co to za stronka? Ujrzała światło dzienne latem 2010 r., chyba po prostu z potrzeby pisania. Wrzucam tu teksty przeróżne. Czasem coś urodzi się w danej chwili, to znowu pokażę efekt wielomiesięcznej pracy, gromadzenia różnych informacji, których szukam w książkach, archiwaliach, Internecie… Najczęściej dotyczą historii formacji stojących na straży bezpieczeństwa i porządku publicznego, ale też dziejów mojej Małej Ojczyzny - miejsca, w którym łączą się trzy rzeki: Wisłoka, Jasiołka i Ropa. To malownicze bardzo, wyjątkowe pod wieloma względami, Jasielskie.

Poziom prac jest różny. Mają one głównie charakter popularyzatorski. Jednak – chciałbym to podkreślić, Szanowny Czytelniku - że moją ambicją jest być jak najbliżej prawdy.

Nie bądź rozczarowany, jeśli okaże się, że linki przekierowujące do innych tekstów nie będą działać. Skorzystaj wtedy z wyszukiwarki,a tekst łatwo znajdziesz. Linki nie działają z tego powodu, że to już trzecia odsłona tego bloga, w innym kawałku internetowej przestrzeni. Poprzednie strony po atakach spamowych musiały być wygaszane.

Ostatnie i polecane

Rzut oka na statystyki policyjne 1927 roku

Wpadły mi w ręce statystyki przestępczości z roku 1927. Postanowiłem zliczyć dane tak, aby odpowiedzieć na pytanie: Co w tym roku w największym stopniu zajmowało jasielską policję? Mając przy tym w pamięci sprawy z roku 1920 można na tej podstawie zaobserwować nie tylko różnice, ale nawet pewne tendencje. Okazuje się, że jasielscy funkcjonariusze w granatowych mundurach mieli naprawdę sporo pracy. Wszystkich odnotowanych spraw w tym roku było ponad 8 tysięcy.

Stop! Ale nie znaczy to, że było wówczas jakoś wyjątkowo niebezpiecznie. Ta liczba nie dotyczy jedynie przestępstw. Rok 1927 był ostatnim, przed wielką reformą Policji Państwowej. W październiku 1928 r. weszło Rozporządzenie Prezydenta z mocą ustawy, które na nowo definiowało cele formacji. Podstawową zmianą było zawężenie obszaru działalności Policji Państwowej w zakresie utrzymania porządku. Do tej pory policjanci jako reprezentacji „organu wykonawczego władz” byli angażowani coraz szerzej w działania, które z prawdziwą działalnością policyjną nie miały wiele wspólnego (np. sporządzanie różnych wykazów, asysty urzędnikom itp.). Od 1928 r. nastąpił odwrót, co skutkowało później rozwojem straży miejskich i różnych inspekcji.

Tak więc można zauważyć, że w 1927 r. Policja wiele sił angażowała w sprawy, które można by nazwać mniej ważnymi z punktu widzenia celów tej formacji. Największe liczby ze statystyki dotyczą przekroczeń przepisów sanitarno-administracyjnych – 2566 przekroczeń, i handlowo-administracyjnych – 398.

Zabójstwa, uszkodzenia ciała i rozboje

Przejdźmy do kwestii istotniejszych. Zawsze największe emocje społeczne wywołują zdarzenia, których skutkiem jest śmierć człowieka, a zwłaszcza jeśli dojdzie do nich w wyniku przestępstwa. Rok 1927 nie był od nim wolnym.  Policjanci z jednostek powiatu jasielskiego wyjaśniali okoliczności czterech zabójstw i jednego przypadku „innego rodzaju pozbawienia życia”. Sprawcy tych przestępstw zostali ustaleni. Wielkim problemem tamtych czasów musiały być waśnie, scysje pomiędzy ludźmi, skutkiem których dochodziło do bijatyk. W tym roku „uszkodzeń cielesnych” policja stwierdziła 190. A zapewne – jak to w tego rodzaju przypadkach bywa – zawiadamiano jedynie o tych z najpoważniejszym skutkiem.  Wspomnijmy tu jeszcze o przestępczości rozbójniczej, jako tej, która zazwyczaj prowadzi do najgorszych skutków. W tym czasie odnotowano  7 rabunków i rozbojów. W dwóch przypadkach sprawcy tych przestępstw zdołali umknąć przed ręką sprawiedliwości.

Bez bandytyzmu i działalności wywrotowej

W jakiej części te czyny były skutkiem działalności grup przestępczych? Pamiętamy (jeśli nie – patrz teksty o bezpieczeństwie  w naszym powiecie w 1920 r.), że kilka lat wcześniej problem bandytyzmu był jednym z najpoważniejszych na tych terenach. Okazuje się, że w 1927 r. sytuacja była zupełnie inna. W tamtych czasach w odniesieniu do zabójstw i przestępstw rozbójniczych, statystycznie wyodrębniano te popełniane „w bandach”. W świetle danych statystycznych rok 1927 był wolny od bandytyzmu, w te rubryki przez cały rok nie wpisywano żadnej cyfry.

Co świadczy o uspokojeniu sytuacji w powiecie, to brak – w świetle tych statystyk – aktywności  antypaństwowej. Na przestrzeni całego roku nie odnotowano przypadku „zdrady głównej” jak też innych przestępstw politycznych. Nie prowadzono sprawy o szpiegostwo, ani o zakłócenie porządku publicznego ani buntu bądź oporu wobec władz.

Kradzieże, włóczędzy i żebracy

Można powiedzieć, że do dziś od zawsze „najpopularniejszym” przestępstwem jest kradzież. Wówczas też były one poważnym problemem. Wszystkich kradzieży odnotowano ponad 860, a do tego jeszcze 150 kradzieży z włamaniem. Tylko zgłoszeń o kradzieże z pól i lasów było 272. Kradziono głównie ziemiopłody, ale również konie i bydło. W wykazach znajdujemy jeden przypadek wykrycia kradzieży konia, w listopadzie, oraz 7 przypadków kradzieży bydła. Na targach i jarmarkach pojawiali się „doliniarze”, bo odnotowano tu 27 kradzieży kieszonkowych.

Wspomnijmy w tym miejscu o jeszcze jednym ważnym zjawisku, który wówczas absorbował uwagę policji, a mocno doskwierał społeczeństwu. Było to włóczęgostwo oraz mające z nim często związek – żebractwo. W każdym miesiącu zatrzymywano ludzi włóczących się z dala od gmin, do których przynależeli oraz żebrzących. Łącznie stwierdzono 115 tego rodzaju przestępstw.

Zero przemytu, wiele oszustw, lichwy i paskarstwa

Z analizy przestępstw, które dzisiaj nazywamy gospodarczymi też wyłania się ciekawy obraz. Okazuje się, że po kilku latach od powstania granicy państwa w Beskidzie, problem przemytu został zminimalizowany, nie odnotowano ani jednej o sprawy o przemytnictwo. Najwięcej spraw prowadzono o oszustwa – 122, lichwę i paskarstwo – 100 oraz sprzeniewierzenia 14.

Przybliżmy jeszcze kilka danych z rejestrów przestępstw 1927 r.

  • Dezercja – 5
  • ukrywanie przestępców – 2
  • Przestępstwo na tle seksualnym – 1
  • Świętokradztwo – 1
  • Hazard karciany – 1
  • Kłusownictwo -34
  • Bigamia – 2
  • Zbiegostwo więźniów – 4
  • Opilstwo -136.

Komentowanie wyłączone.